Fluksi më i madh i gazit natyror të hidrogjenit i regjistruar ndonjëherë është matur thellë në një minierë shqiptare.
Zbulimi i madh është bërë në një minierë në Bulqizë, raporton gazeta shkencore NewScientist.
“Flluska është me të vërtetë, me të vërtetë intensive”, thotë Laurent Truche në Universitetin e Grenoble Alpes në Francë, i cili mati gazin në një pellg uji gati një kilometër nën tokë. “Është si një xhakuzi”, tha ai.
Kompanitë tani po kërkojnë për depozita të hidrogjenit natyror në të gjithë botën si një burim karburanti të pastër, por provat për akumulimet e mëdha të këtij “hidrogjeni ari” janë të pakta.
Shumica e pretendimeve për depozitat e mëdha të hidrogjenit nën sipërfaqe mbështeten në ekstrapolim, në vend të matjeve të drejtpërdrejta.
Në kërkim të provave më thelbësore, Truche dhe kolegët e tij zbritën në minierën e kromit të Bulqizës në Shqipëri, ku gazi i hidrogjenit që del nga shkëmbinjtë ka shkaktuar disa shpërthime.
Miniera ndodhet gjithashtu brenda një ekspozimi të shkëmbinjve të pasur me hekur, i njohur si një ofiolit. Uji dihet se reagon me një shkëmb të tillë për të gjeneruar hidrogjen në vende të tjera, si Omani.
Studiuesit zbuluan se gazi që flluskonte nga “pishina” ishte më shumë se 80 për qind hidrogjen, me metan dhe një sasi të vogël azoti të përzier brenda. Ai rridhte me një shpejtësi prej 11 tonësh në vit, pothuajse një renditje magnitudë më e madhe se çdo tjetër rrjedhe e gazit të hidrogjenit të matura nga burime me një pikë diku tjetër në sipërfaqen e Tokës.
Për të përcaktuar burimin e gazit, studiuesit modeluan edhe skenarë të ndryshëm gjeologjikë që mund të prodhonin një rrjedhë të tillë. Ata zbuluan se skenari më i mundshëm ishte se gazi vinte nga një rezervuar më i thellë i hidrogjenit të akumuluar në një “bark” nën minierë, raporton voxnews.al. Bazuar në gjeometrinë e gabimit, ata vlerësojnë se ky rezervuar përmban të paktën 5000 deri në 50,000 ton hidrogjen.
“Është një nga vëllimet më të mëdha të hidrogjenit natyror që është matur ndonjëherë”, thotë Eric Gaucher, një gjeokimist i pavarur i fokusuar në hidrogjenin natyror.
Por ende nuk është një sasi e madhe, thotë Geoffrey Ellis në Shërbimin Gjeologjik të SHBA. Megjithatë, provat për një akumulim të qëndrueshëm të hidrogjenit mbështesin nocionin se shumë më tepër ruhet nën tokë, thotë ai. “Ne me të vërtetë duhet të shikojmë më thellë”, deklaroi ai.
Megjithatë, thotë Truche, rrjedha e hidrogjenit mund të jetë e mjaftueshme për të korrur dhe përdorur në vend. “Për momentin [menaxherët e minierave] po përpiqen të heqin qafe hidrogjenin”, thotë ai. “Në fakt, mund të jetë e mundur të mblidhet ky hidrogjen dhe ta përdoret në një turbinë me gaz.”
Më e rëndësishmja, burimi i minierës nënvizon se hidrogjeni natyror është i vërtetë dhe se ofiolitet mund të jenë një vend i mirë për të filluar gjuetinë për të. “Për shkak se ka dalje të shumta të shkëmbinjve të tillë në mbarë globin”, thotë Klein, “mendimi tjetër do të ishte, ne duhet të kontrollojmë secilën prej këtyre depozitave dhe më pas të shohim nëse ka një dalje të ngjashme të hidrogjenit me gaz.”
